Sahih-i Buhari, hadis ilminin en güvenilir kaynaklarından biri olarak kabul edilirken, onun nadir nüshalarından birinin Kosova’nın başkenti Priştine’de korunuyor olması dikkat çekici bir olay. Bu el yazması eser, Yunini rivayet zincirine dayanmasıyla birlikte, Arnavutluk ve Balkanlar’daki İslam kültür mirasının önemli parçalarından biri olarak öne çıkıyor.
Gelişmeleri kaçırmayın! Avrupa’dan ve dünyadan en güncel haberler artık cebinizde.
- WhatsApp kanalımıza katılın, özel haberler ve analizlere anında ulaşın
- Anlık bildirimlerle sıcak gelişmeleri ilk siz öğrenin
Eserin, 18. yüzyılda Ali ibn Abdullah tarafından kaleme alındığı ve Kosova’nın tarihi kenti Yakova‘da, dönemin önde gelen isimlerinden Süleyman Paşa tarafından satın alınarak Hadum Camii’ne vakfedildiği belirtiliyor. Bu efsanevi kitap, birçok savaş, yangın ve yıkıma rağmen, yüzyıllar süren bir geçmişe sahip olarak günümüzde korunmayı başardı. Günümüzde ise, Kosova İslam Birliği tarafından müzeye dönüştürülen konumunda sergileniyor.
Tarihi Eserin Geçmişi ve Korunması
1950’li yıllarda, Kosova İslam Birliği Başkanı Bajram Agani, ülkedeki camilerde bulunan pek çok nadir eseri toplayarak, İslam Birliği’nin merkez kütüphanesinde korunmasını sağlamıştı. Bu kapsamda Sahih-i Buhari nüshası da, güvenli bir ortamda muhafaza edilmeye alındı ve böylece onun tarihi ve kültürel değerinin korunması mümkün oldu.
2022 yılında, eserin Arap-İslam dünyasındaki okuyuculara ulaştırılması amacıyla Lübnan’daki bir yayınevi ile iş birliği başlatıldı. Hazırlanan baskılar ise, 2025 yılında düzenlenen özel bir törenle, eski yeri olan Hadum Camii’ne simbiyoz bir şekilde geri getirildi. Şu anda, Priştine İslam Araştırmaları Fakültesi kütüphanesinde koruma altında tutulmakta.
Kosova ve Hadis Bilimindeki Yükselişi
Kosova İslami Araştırmalar ve İncelemeler Enstitüsü Müdürü Sabri Bajgora, bu eserin yalnızca bölge için değil, aynı zamanda İslam dünyası açısından taşıdığı değeri özellikle vurguladı. “Bu kitap, 1765’te yazıldı ve 1785’te Hadum Camii’ne vakfedildi. Uzun yıllar boyunca Yakova’daki medrese hocaları tarafından eğitimde kullanıldı ve bu nedenle Kosova, hadis alanında uluslararası alışverişte tanınan bir konuma gelmiştir,” şeklinde ifadelerde bulundu. Ek olarak, enstitü olarak 1000’den fazla benzer eseri gün ışığına çıkarma hedefinde olduklarını ve halktan ve akademisyenlerden gelen bağışlarla arşivin her geçen gün zenginleştiğini kaydetti.
Hadis İlmi İçin Kültürel Bir Hazine
Kosova’da yaşayan, ünlü hadis alimi Abdulkadir Arnauti’nin torunu Abdulkadir Mahmud Arnauti, eserin tanıtımında ve Arap dünyasına ulaştırılmasında önemli bir rol üstlenmektedir. Arnauti, “Bu nüsha bizim için büyük bir onur kaynağı. Lübnan’da basıldıktan sonra tüm önemli İslam kütüphanelerine dağıtıldı. Kitap fuarlarında büyük ilgi görüyor. Hadis ilmi açısından çok değerli ve aranan bir eserdir,” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.
Sahih-i Buhari Nedir?
Muhammed bin İsmail el-Buhari tarafından derlenen Sahih-i Buhari, Kur’an-ı Kerim’den sonra en güvenilir kitap olarak bilinir ve bu eser yalnızca sağlam bir senet zincirine sahip hadisleri derleyerek, titiz bir çalışma ile ortaya konmuştur. Dolayısıyla, bu çalışma, İslam dünyasında hadis ilminin temel taşlarından biri olmuş ve ilim insanları için büyük bir referans kaynağı haline gelmiştir.
